W okresie Drugiej Rzeczypospolitej na terenie
Ziemi Lubawskiej istniało sporo polskich czasopism, z których należy wyróżnić "Drwęcę" ukazującą się w latach 1921 –
1939 w Nowym Mieście Lubawskim. Gazeta ta powstała dzięki zaangażowaniu lubawskiego
patrioty dr Teofila Rzepnikowskiego, który był
twórcą Banku Ludowego w Lubawie. Dzięki jego staraniom Banki Ludowe w Nowym
Mieście Lubawskim i Lubawie wykupiły od Karola Kaepkego przedsiębiorstwo Księgarnia, drukarnia i introligatornia w
Nowym Mieście Lubawskim, a w miejsce wydawanej przez Niemca gazety Neumarker Zeitung zaczęły wydawać nowe czasopismo o nazwie Drwęca[1].
Na przełomie 1921 i
1922 roku redaktorem naczelnym gazety został ks. Józef Dembieński, który
przybył do Nowego Miasta Lubawskiego z parafii w Legbądzie (powiat tucholski) w
sierpniu 1920 roku. Ks. Dembieński od 1931 roku był dodatkowo prezesem
powiatowym Stronnictwa Narodowego w Nowym Mieście Lubawskim, a prowadzona przez
niego gazeta stała się organem prasowym tej partii. W latach 1923 – 1925
redaktorem gazety była Maria Bogusławska, literatka i powieściopisarka, która
próbowała upodobnić Drwęcę do pisma
literackiego, co nie zostało odebrane przychylnie przez okolicznych
mieszkańców. Od 1 listopada 1926 roku redakcja Drwęcy zaczęła wydawać mutację Głos
Lidzbarski dla Lidzbarka Welskiego i okolic, a od 1 września 1928 roku Głos Mazurski dla Działdowa i okolic[2].
Od 1924 roku w celu
poprawienia jakości i podwyższenia standardów gazety redakcja Drwęcy zaczęła
wydawać ją z różnymi dodatkami, takimi jak: Opiekun
Młodzieży, Nasz Przyjaciel, Rolnik, Orędownik Powiatowy Starostwa Powiatowego oraz Kalendarz Łąkowski, drukowany od 1927 do 1939 roku. Ten ostatni był
związany z kultem maryjnym w Łąkach Bratiańskich [3].
![]() |
Egzemplarze Głosu Lidzbarskiego w Muzeum Etnograficznym w Jeleniu. Wieś Jeleń znajduje się niedaleko Lidzbarka Welskiego. |
![]() |
Jeden z artykułów. Kalendarz Łąkowski na rok 1934 |
![]() |
Neumarker Zeitung gazeta, która była wydawana w Nowym Mieście Lubawskim przed polską Drwęcą. |
[1] Ks. Józef Dembieński, Nowomiejskie wspomnienia 1920-1939, opracował, przygotował do
druku, wstępem i przypisami opatrzył Andrzej Korecki, Nowe Miasto Lubawskie
2004, s. 7.
[2] Ibidem, s. 8; Korecki Andrzej, Nowe Miasto Lubawskie w czasach Drugiej Rzeczypospolitej
(1920-1939) [w:] Nowe Miasto Lubawskie
zarys dziejów…, s. 189;
[3] Grabowski Stanisław, W cieniu bratiańskiego zamku. Z dziejów
Gminy Nowe Miasto Lubawskie, Warszawa 2010, s. 308 – 309; Ks. Józef
Dembieński, Nowomiejskie…, s. 29 –
31.
Autor: Tomasz Chełkowski
Kontakt:
ziemialubawska@protonmail.com
Wszelkie prawa zastrzeżone!
Jeśli chcesz skorzystać z moich materiałów najpierw zapytaj mnie o zgodę ;)