Szkoły parafialne jak sama nazwa wskazuje były tworzonymi przez duchownych miejscami, w których dzieci (wszystkich stanów: chłopskie, mieszczańskie, szlacheckie, dzieci rycerzy) mogły zdobywać edukację. Najstarsze znane nam nakazy tworzenia takich szkół pochodzą z czasów cesarza Karola Wielkiego, który żył w latach 742-814. Następnie papież Leon IV w roku 853 zalecał żeby w każdej parafii proboszczowie założyli przynajmniej jedną szkołę. Poza tym papież ten wspierał rozwój muzyki kościelnej. Wreszcie podczas soboru laterańskiego IV papież Innocenty III wręcz nakazywał aby w każdej parafii funkcjonowała szkoła. W tym miejscu warto zaznaczyć, że ten sam papież w roku 1216 (18 lutego) ochrzcił pruskiego nobila z Ziemi Lubawskiej o imieniu Surwabuno. Od tamtej pory Lubawa i okoliczne ziemie uważa się za chrześcijańskie. To taka warta zapamiętania ciekawostka. Mieszko I przyjął chrzest w 966 r, a Surwabuno z Ziemi Lubawskiej w roku 1216.
Szkoła parafialna w Nowym Mieście Lubawskim
Nowe Miasto Lubawskie uzyskało prawa miejskie w roku 1325, a więc w pierwszej połowie XIV wieku. Wiemy, że kolejny XV wiek był okresem ogromnego rozwoju szkól parafialnych. Jednak w Nowym Mieście Lubawskim szkoła taka istniała jeszcze przed rokiem 1400. Wszystko zawdzięczamy Kościołowi katolickiemu, gdyby nie duchowieństwo to w średniowieczu czytać i pisać potrafiłoby tylko wąskie grono absolwentów Uniwersytetów. Z drugiej strony muszę uczciwie dodać, że od drugiej połowy XV wieku finansowaniem szkół coraz częściej zajmowali się urzędnicy z ratusza. W okresie tym kierownikiem szkoły był najczęściej rektor posiadający obok święceń kapłańskich bardzo często wykształcenie wyższe. Rolę nauczycieli często pełnił pleban, dzwonnik kościelny albo organista.
Szkołą parafialną w Nowym mieście Lubawskim kierował kapelan. Dzieci i młodzież, a często i osoby starsze uczono w niej łaciny, pisania, czytania, liczenia oraz śpiewu. Uczniowie tworzyli chór parafialny, który w latach 1399 - 1409 występował przed wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego Ulrykiem von Jungingen. Wielki mistrz musiał lubić nowomiejską szkołę ponieważ wspomagał ją finansowo - np. w roku 1399 uczniowie otrzymali od wielkiego mistrza 1/2 wiarunka, a w roku 1402 8 skojców. Szkoła parafialna w Nowym Mieście Lubawskim raczej nie posiadała oddzielnego budynku, a lekcje były prowadzone w zakrystii obecnej Bazyliki pw. św. Tomasza Apostoła.
Kontakt:
ziemialubawska@protonmail.com
Wszelkie prawa zastrzeżone!
Jeśli chcesz skorzystać z moich materiałów najpierw zapytaj mnie o zgodę ;)
