W
XIX w. w Nowym Mieście Lubawskim powstały dwie lokalne organizacje, które
krzewiły wartości chrześcijańskie oraz patriotyczne. Pierwszą był Chór Kościelny „Cecylia”, a drugą utworzone
3 maja 1898 roku Towarzystwo Śpiewacze „Harmonia”.
Oba chóry oferowały słuchaczom w swoim repertuarze liczne pieśni ludowe oraz
potajemnie kultywowane pieśni narodowe i patriotyczne. Piszę potajemnie
ponieważ w okresie zaborów władze niemieckie często karały za publiczne
mówienie i śpiewanie w języku polskim.
Chór „Harmonia” utworzyli entuzjaści śpiewu
patriotycznego z Chóru Kościelnego „Cecylia”. Większość ówczesnych chórów
polskich powstawała, jako zespoły mieszane kół śpiewaczych świecko – kościelnych
często pod nazwą "Cecylia".
Szczególne znaczenie w życiu kulturalnym Polaków miał teatr amatorski, ponieważ
w owym czasie na Pomorzu nie istniały stałe trupy teatralne, funkcję tę
spełniały koła śpiewacze. Nowomiejski chór już w 1898 r. wystawił sztukę "Genowefa". Do 1920 r.
wystawiono łącznie 8 przedstawień teatralnych w Nowym Mieście Lubawskim, które
odbywały się na sali widowiskowej u A. Landshuta. Członkowie „Harmonii” i „Cecylii”
niewątpliwie przyczynili się do obrony ducha polskiego w XIX i pierwszej
połowie XX wieku, czyli w okresie zaborów. Pomimo lokalnej działalności nie
można pomijać tych organizacji i powinno się podkreślać ich zasługi dla
polskości i Kościoła katolickiego[1].
Zresztą organizacje te istnieją i działają do dnia dzisiejszego.
Warto
wspomnieć, że dobrze rozwijającą się działalność zespołów „Harmonia” i „Cecylia”
przerwała pierwsza wojna światowa. Jednak już 6 lutego 1919 roku zespoły
wznowiły swoją działalność. Na kilkanaście dni przed wkroczeniem do Nowego
Miasta Lubawskiego polskich oddziałów gen. Hallera, w styczniu 1920 roku,
Towarzystwo Śpiewacze "Harmonia"
zorganizowało dwa koncerty pod dyrekcją Feliksa Nowowiejskiego. Twórca muzyki do "Roty" i "Legendy Bałtyku" czynnie włączył się w akcję propagandową na
rzecz przyłączenia Warmii do Polski. Nowowiejski był rdzennym Warmiakiem, który w tamtym okresie jako mówca i muzyk wystąpił w rodzinnym Barczewie (Wartemborku), a następnie objeżdżał tereny
plebiscytowe i sąsiadujące z nimi miasta. Odwiedził między innymi wiele miejscowości na Ziemi Lubawskiej.
Do Nowego Miasta Lubawskiego Feliks Nowowiejski przybył w przeddzień swojego koncertu, który odbył się 1 stycznia 1920 r. Koncert ten został powtórzony 6 stycznia tego samego roku. Słynny kompozytor dyrygował chórem "Harmonia", który swymi pieśniami podsycał w ludzkich sercach miłość do Boga i Ojczyzny.
Zdjęcia Chóru -
Nowe Miasto Lubawskie
 |
| Towarzystwo Chóru Kościelnego św. Cecyli w NML dnia 29 VI 1948 r. |
 |
| Gwiazdka chóru kościelnego 1945 r. |
 |
| Pamiątka z wieczorku chóru kościelnego 20 września 1936 r. |
 |
| Poświęcenie Krzyża w Kornatkach 23 II 1946 r. |
 |
| Nowe Miasto Lubawskie dnia 29 VI 1948 r. |
 |
| Wycieczka Chóru do Krakowa 10 VIII 1959 r. |
 |
| Zemsta cyganki 1945 r. |
 |
| Pamiątka przedstawienia Zemsta cyganki chór kościelny 23 listopada 1945 r. |
 |
| Częstochowa 8 sierpnia 1959 r. Chórzystki z Nowego Miasta Lubawskiego. |
 |
| Kilka ciekawostek: Od 1980 r. do dnia dzisiejszego organistą w Nowym Mieście Lubawskim jest mój tata Piotr Chełkowski. Prędzej, od 1947 r. zawód ten wykonywał widoczny na zdjęciu ŚP Pan Jan Mania. Jeszcze wcześniej, a więc podczas II wojny światowej i w okresie międzywojennym organistami byli: Wiktor Smukała i Pan o nazwisku Zimny. |
 |
| Polacy w Ameryce pamiątka z operetki 18 IV 1987 r. |
Autor: Tomasz Chełkowski
Kontakt:
ziemialubawska@protonmail.com
Wszelkie prawa zastrzeżone!
Jeśli chcesz skorzystać z moich materiałów najpierw zapytaj mnie o zgodę ;)
[1] Korecki Andrzej, Towarzystwo Śpiewacze
"Harmonia"1898-1998, Nowe Miasto Lubawskie
1998, s.
