 |
| Pokrzydowo - kościół (fot. Tomasz Chełkowski) |
Pokrzydowo znajduje się poza granicami historycznej Ziemi Lubawskiej. Obecnie wieś administracyjnie należy do powiatu brodnickiego i gminy Zbiczno. Z historycznego punktu widzenia wieś możemy przypisać do Ziemi Chełmińskiej. W Pokrzydowie znajduje się parafia pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Tamtejszy kościół ten zbudowano w roku 1864.
Najstarsze wzmianki dotyczące Pokrzydowa pochodzą z 1414 r., czyli z okresu tzw. wojny głodowej toczonej między Polską i Zakonem krzyżackim. Jest bardzo prawdopodobne, że wieś powstała jeszcze w czasach pogańskich, o czym może świadczyć stara niemiecka nazwa wsi Gottersfeld (Pole Bogów). Skoro w czasach krzyżackich Niemcy właśnie tak nazwali wieś to musi oznaczać, że znajdowało się tu jakieś pogańskie miejsce kultu - Pole Bogów. Ciekawe, prawda?
W czasach krzyżackich Pokrzydowo było wsią czynszową należącą do komturstwa brodnickiego. Po wojnie 13-letniej (1454-1466) wieś znalazła się w granicach starostwa brodnickiego. Kilka wzmianek o tej wsi znalazłem w tomie VIII na str. 545 „Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych i innych krajów słowiańskich”. Autorzy słownika żyjący w XIX wieku o Pokrzydowie odnotowali następujące informacje:
„Pokrzydowo wieś, powiat brodnicki. Posiada kościół katolicki, parafię, szkołę katolicką, agenturę pocztową, kółko rolnicze polskie, fabrykę krochmalu, cegielnię (…) W 1868 r. 63 budynki, 34 domy, 354 mieszkańców, 319 katolików, 35 ewangelików. Parafia ewangelicka Brodnica, z którą tutejsza stacja pocztowa połączona jest codzienną pocztą posłańcową.
Tutejszy kościół p. w. Niepok. Pocz. N.M.P., kolacyi rządowej, został w latach 1864-1866 nowo zbudowany i d. 16 września 1866 konsekrowany. Przy nim istnieje bractwo trzeźwości (od 1855 r.). W 1867 r. liczyła tutejsza parafia (dekanat brodnicki) 1136 komunikantów a 1807 dusz, roku zaś 1886 dusz 2196. W jej skład wchodzą: Pokrzydowo, Szramowo, Kuligi, Topiele, Jajkowo, Jelonek, Kantyla, Świecie, Pokrzywnica, Gaj Grzmiętów, Grzmięca, Strzemiuszek, Karaś, Szafarnia, Tęgowiec, Czystebłoto, Świniarnia, Kąciki, Lipowiec, Ławy-Drwęcy, Zastawie, Staw, Równica i Bochotek. Z wizytacyi Potockiego z r. 1706 dowiadujemy się, że Pokrzydowo było wówczas filią do Polskiego Brzózia należącą. Kościół p.w. św. Wawrzyńca był drewniany, zawierał 2 ołtarze. Do probostwa należały 4 włóki. Komunikantów było 160. Kanonik Strzesz donosi w wizytacji z r. 1667, że kościół za czasów Zygmunta Augusta zabrali heretycy. W kościele stały 3 formy z herbami Białobłockich h. Ogończyk. Do parafii należały podówczas: P., Jajkowo, Szramowo, Bachotek, Świecie, Kantyła i młyn Grzmięca. Komunikantów było ok. 160”.
W końcowej części opisu dowiadujemy się, że Pokrzydowo jest (chodzi o czasy autorów Słownika, czyli XIX w.) majętnością prywatną posiadającą cegielnię, parową fabrykę krochmalu oraz hodowlę bydła.
Moje zdjęcia kościoła we wsi Pokrzydowo:
Autor: Tomasz Chełkowski
Kontakt:
ziemialubawska@protonmail.com
Wszelkie prawa zastrzeżone!
Jeśli chcesz skorzystać z moich materiałów najpierw zapytaj mnie o zgodę ;)
